Noorden – Vrije Kavelen Zonzeel

Algemeen
De Vrije Kavelen is eigendom van Staatsbosbeheer. Het is een gebied van ongeveer 100 ha in de Groote Zonzeelsche polder. In de zomer dient het als een weidevogelreservaat. In de winter is het een rustgebied voor ganzen en eenden. De aanwezige petgaten (rietputten) -nu grotendeels verland- zijn ooit ontstaan door turfwinning.

Ligging en bereikbaarheid
Klik  hier  kaart google maps

Atlasblokken 44-32-45/54/55 en 44-33-41/51

De Vrije Kavelen, in de volksmond ‘de Zonzeel’ ligt langs het spoor bij Hooge Zwaluwe.
Route: Rij richting Wagenberg. Bij de rotonde bij Wagenberg rechtdoor rijden richting Hooge Zwaluwe (= Wagenbergsestraat). In de 1e bocht niet rechtsaf naar de Kerkdijk, maar linksaf de polder in via de Zonzeelseweg. De Zonzeelseweg buigt na een kilometer links af. Blijf daar echter rechtdoor rijden! De weg heet dan Zoutendijk. Rij door tot de spoorwegovergang. Daar is de parkeerplaats en staat een Informatiebord van Staasbosbeheer over het gebied.

Beschrijving
Het beheer van het terrein heeft tot doel de vogelstand in dit gebied weer op zijn oude niveau te herstellen. Staatsbosbeheer doet dat samen met het Waterschap (peilbeheer) en samen met de boer die het beheer van het gebied in pacht heeft. Zo’n herstel is een langdurig proces.
Een zogenaamde weidevogeldoelstelling betekent dat de graslanden alleen af en toe licht bemest mogen worden met ruige stalmest. In combinatie met een extensief hooi- en weilandbeheer geeft dat een goed ontwikkelde bodemfauna, die als voedsel moet dienen voor broedende grutto’s, tureluurs en andere in de trektijd langs komende vogels zoals wulpen.

Broeders
Er broeden Grutto’s, Tureluurs, soms Scholeksters. Ook broeden er diverse soorten eenden. Daarnaast broeden er typische ‘natte-graslandsoorten’ zoals Gele kwikstaart en Graspieper. Het hele jaar door behalve in het broedseizoen verblijven er Watersnippen in het gebied. Behalve broedende weidevogels en eenden staat het gebied bekend om de aanwezigheid van diverse soorten rietzangers en Bruine kiekendief die in de moerasruigten en rietstroken broeden. Ook soorten als Fazant, en allerlei insect- en zaad-etende zangvogels broeden in het gebied. De Patrijs broedt in de omgeving. Zie onderstaande opsomming van soorten in Lente/zomer en Herfst/winter.
Wintergasten
In de winter vertoeven veel ganzen in het gebied. Soms vele duizenden. Meestal Kolgans, Grauwe gans en Brandgans soms ook Indische gans en Roodhalsgans. Smienten in de dan plas-dras staande weilanden.

Beheer
In overleg met het Waterschap is in de winter het waterpeil opgezet en zijn de sloten in het gebied verbreed waardoor deze een brede oeverstrook hebben gekregen. Ook zijn met de pachter afspraken gemaakt over de tijdstippen waarop er gemaaid mag worden en hoeveel vee er in het gebied mag grazen. Pachter en Staatsbosbeheer hebben ook afspraken gemaakt over weidevogelbescherming in dit gebied. Vrijwilligers van Staatsbosbeheer zoeken via de BMP methode (Broedvogel Monitoring Project) nesten van de aanwezige weide- en andere vogels in het gebied.

Mogelijkheden
Het gebied is vrij toegankelijk over het omliggend pad waar vandaan er prima zicht is op het gebied en de aanwezige vogels. De wandeling begint bij de spoorovergang en is 3,5 km lang vise versa.

Wat is er te zien
Lente/zomer
Fuut, Blauwe reiger, Koereiger, Lepelaar, Knobbelzwaan, Grauwe gans, Canadese gans, Nijlgans, Krakeend, Wilde eend, Zomertaling, Slobeend, Kuifeend, Bruine kiekendief, Havik, Sperwer, Buizerd, Torenvalk, Patrijs, Fazant, Waterhoen, Meerkoet, Scholekster, Kievit, Grutto, Tureluur, Houtduif, Koekoek, Steenuil, IJsvogel, Grote bonte specht, Veldleeuwerik, Graspieper, Boerenzwaluw, Huiszwaluw, Gierzwaluw, Gele kwikstaart, Witte kwikstaart, Winterkoning, Heggenmus, Roodborst, Blauwborst, Roodborsttapuit, Merel, Zanglijster, Rietzanger, Bosrietzanger, Cetti’s zanger, Snor, Kleine karekiet, Grasmus, Tuinfluiter, Zwartkop, Tjiftjaf, Fitis, Staartmees, Pimpelmees, Koolmees, Gaai, Ekster, Zwarte kraai, Kauw, Spreeuw, Ringmus, Vink, Kneu, Groenling, Putter, Rietgors.
Herfst/winter
Fuut, Blauwe reiger, Grote Zilverreiger, Knobbelzwaan, Grauwe gans, Kolgans, Brandgans, Nijlgans, Canadese gans, Krakeend, Wilde eend, Wintertaling, Slobeend, Kuifeend, Tafeleend, Pijlstaart, Wulp, Blauwe kiekendief, Havik, Sperwer, Buizerd, Torenvalk, Patrijs, Fazant, Waterhoen, Waterral, Meerkoet, Scholekster, Kievit, Watersnip, Oeverloper, Witgatje, Kokmeeuw, Stormmeeuw, Zilvermeeuw, Houtduif, Holenduif, Koekoek, Steenuil, IJsvogel, Grote bonte specht, Veldleeuwerik, Graspieper, Witte kwikstaart, Winterkoning, Heggenmus, Roodborst, Merel, Kramsvogel, Koperwiek, Zanglijster, Staartmees, Pimpelmees, Koolmees, Gaai, Ekster, Zwarte kraai, Kauw, Spreeuw, Ringmus, Vink, Keep, Sijs, Groenling, Putter, Rietgors.

Jan Benoist en Mathilde Marijnissen